Al zolang dromen genoemd worden, bestaan er verhalen over mooie dromen, angstaanjagende dromen en over de wens de inhoud van dromen te beheersen. De indianen behoorden tot de eersten die een methode ontwierpen om aangename dromen vast te houden en nachtmerries af te weren. Zij gebruikten een droomvanger. De geschiedenis van de droomvanger gaat ver terug en heeft een serieuze, spirituele achtergrond.
Dromen zijn erg belangrijk in de traditie van de indianen. Verhalen en legenden wemelen van de nachtmerries die een ramp voorspellen. Volgens het geloof van de indianen zit de lucht 's nachts vol met potentieel voor aangename en nare dromen; beiden kunnen de dromer bereiken. Het idee voor de droomvanger ontstond bij de Ojibway en Anishnabe-stammen. De Ojibway geloofden dat dromen met resultaat waren van veel factoren, waarvan toeval een belangrijke factor was. Dat betekende dat een verontrustende droom bij ieder individu terecht kon komen. De wijzen van de stam, de medicijnmannen, zochten naar een middel om negatieve dromen tegen te houden. Zo ontstond het idee voor de droomvanger.
Wat is een droomvanger?
Beweerd wordt dat een ouder lid van de Anishnabe-stam een van zijn visioenen omschreef. In dat visioen zag hij een spinnenweb in een hoepel. Aan het spinnenweb hingen een veer en een kraal, die positieve dromen zouden vasthouden, zo werd hem geopenbaard, terwijl negatieve dromen hun weg vervolgden. Zo werden de eerste droomvangers gemaakt van wilgenhout. uilenveren en stenen kralen.
Ook nu nog speelt het web een belangrijke rol in de betekenis en de vormgeving van droomvangers. Maar niet alle droomvangers bevatten stenen of kralen.
Hoe werkt het?
De droomvanger wordt opgehangen boven de slaapplek, waar hij 's ochtends de eerste zonnestralen kan opvangen. Volgens de traditie van de indianen zijn bepaalde dromen bestemd voor specifieke personen en bevatten ze boodschappen die alleen voor hen relevant zijn. De droomvanger kan niet voorkomen dat deze dromen hun bestemming bereiken; deze dromen zullen altijd door het web glippen, zodat de dromer de belangrijke symbolen of boodschappen toch zal ontvangen.
De droomvanger kan wel de doelloos rondzwervende nare dromen, die 's nachts rondwaren, tegenhouden. Zonder droomvangers zweven deze dromen ongecontroleerd ronden kunnen ze slapenden lastig vallen. De droomvanger vangt de nare dromen, waarna ze worden vernietigd door de eerste zonnestralen. Een droom die op deze manier wordt gevangen en vernietigd zou de dromer niet kunnen achtervolgen. De droom kan ook niet op zoek gaan naar een andere dromer.
Een aangename droom zou de steen of kraal volgen naar het midden van het web en van daaruit naar de persoon die onder de droomvanger ligt te slapen. Aangename dromen kunnen beide kanten op door het midden van de droomvanger. Ze kunnen dus steeds opnieuw worden gedroomd door dezelfde persoon of door verschillende dromers.
Veren, lucht en adem
De grootmoeders van de stam gaven de droomvangers hun eerste vorm. Ze werden cadeau gedaan aan pasgetrouwde stellen, voor in hun tent en aan baby's. Voor baby's had de droomvanger een speciale betekenis in verband met de associatie van de veer met lucht en adem, een essentieel element van leven. De baby zou graag kijken naar hoe de veer van de droomvanger slingerde in de lucht en zo het belang leren inzien van zuivere lucht en het daarmee verbonden geschenk van positief leven.
De hoepel en het web
Aan het begin van de 20e eeuw werden droomvangers meestal gemaakt van houten hoepels met een diameter van 87 mm, waarin een web gespannen werd van netelgaren. Het garen werd roodgeverfd met sappen van de binnenste schors van de wilde pruimenboom en bloedwortel.
Droomvangers voor baby's en kinderen werden gemaakt van wilgenhout en pezen. Ze waren niet bedoeld voor langdurig gebruik: als het wilgenhout uitdroogde, verloren de pezen hun vorm en viel de droomvanger uit elkaar. Dit verval was een symbool voor de overgang van jeugd naar volwassenheid.
Tegenwoordig worden de meeste droomvangers gemaakt van geweven vezels. In sommige delen van de Verenigde Staten en Canada hebben droomvangers de vorm van een sneeuwschoen of een traan.
